GEOGRAFIA HISTORYCZNA
RODU OLDAKOWSKICH
By sięgnąc do najstarszych dziejow rodzin rycerskich należy tez zbadac, gdzie zostawili po sobie ślad w postaci nazw miejscowości, które zawierają niejako częśc składową ich późniejszego nazwiska.
Odnośniki geograficzno – historyczne Oldaki – Oldakowscy
Współczesny naszym czasom „Wykaz nazw urzędowych miejscowości w Polsce” z 1981 r. podaje osiem istniejących do dziś okolic, których nazwy związane są w ten czy inny sposób z nazwiskiem rodowym Ołdakowski lub posiadających podobny rdzeń jak ono. Są to: Ołdaki wieś w gminie Mońki, woj. białostockiego; Ołdaki wieś w gminie Gzy, woj. Ciechanowskiego; Ołdaki wieś w gminie Czyżew Osada, woj. łomżyńskiego; Ołdaki wieś w gminie Rzekuń, woj. ostrołęckiego; Ołdaki stanowiące częśc wsi Kury w gminie Tłuszcz, woj. ostrołęckiego; Ołdaki wieś w gminie Andrzejewo, woj. łomżyńskiego; Ołdaki Stefanowo częśc wsi Ołdaki w gminie Gzy, woj. ciechanowskiego i Ołdakowiznę wieś w gminie Stanisławów, woj. siedleckiego.
Jeszcze bardziej precyzuje te dane geograficzne „Słownik Królestwa Polskiego… z XIX w.” wymienia on bowiem w sumie aż dziewięc miejscowości – okolic z nazwą Ołda – Ołdaki – Ołdakowizna tj.: malutką osadę Ołda w ówczesnej gminie Denanowo, parafii Różan, powiatu makowskiego; Ołdaki wieś w gminie Międzyleś, parafii Postoliska, powiatu radzymińskiego. Oprócz nich znajdujemy tu wzmianki o: Ołdakach wsi i folwarku w gminie Kozłowo, parafii Gzy, powiatu Pułtuskiego; Ołdaki Grodzisko wsi szlacheckiej w gminie Warchoły, parafii Andrzejewo, powiatu ostrowskiego; Ołdaki Polonia dwóch wsi szlacheckiej i włościańskiej w tej samej okolicy co poprzednie oraz Ołdaki Mazury mikroskopijnej wsi szlacheckiej w gminie Dmochy Glinki, parafii Czyżew, powiatu ostrowskiego. Wśród miejscowości z interesującą nas nazwą znajdujemy w tym źródle informację o: Ołdakach wsi szlacheckiej i włościańskiej oraz rozparcelowanym w 1882 r. tamtejszym folwarku, te Ołdaki leżą nad rzeką Narew, gminie i parafii ówczesnej Rzekuń, powiecie ostrowskim. Ostatnią znaną okolicą jest zaś Ołdakowizna wieś i osada młynarska w gminie Rudzenko, parafii Stanisławów, powiatu radzymińskiego, która w XIX w. wchodziła w skład dóbr ziemskich Dobre.
Na podstawie rozmieszczenia tych miejscowości i innych informacji o których będzie jeszcze mowa, jasno wynika, że Ołdakowscy w chwili, kiedy zauważamy ich w źródłach pisanych byli rycerstwem – szlachtą pogranicza mazowiecko – podlaskiego. I na stałe wpisali się w ten krajobraz m.in. dzięki nazwom wyżej wzmiankowanych osad, ale nie tylko…
Umiejscowienie pierwszych przedstawicieli Ołdakowskich na terenach księstwa mazowieckiego i późniejszego województwa podlaskiego w Wielkim Księstwie Litewskim w XV-XVI w. nie nastręcza większych problemów. W tym okresie oraz kolejnych zasiedlali ich przedstawiciele na Mazowszu rejony Zakroczymia, Pułtuska, Ostrowa, Łomży i Nura. W tej ostatniej okolicy było chyba ich najprężniejsze i głównie gniazdo rodowe w XVII-XIX w. Ci mazowieccy Ołdakowie vel Ołdakowscy posługiwali się właśnie odmianą herbu Rawicz – Niedźwiadą. Na pograniczu Mazowsza i Podlasia oraz na samym Podlasiu Ołdakowscy występowali m.in. w okolicach lub powiatach względnie ziemiach: Rajgrodu, Goniądza, Bielska, Mielnika, Drohiczyna.